Saturday, March 07, 2015

سرسامی بهار، هذیان خبر



 ماربدوشان داعش همچنان خون میخواهند......
سرسامی بهار، هذیان خبر

ایرج عبادی

لحظه‌ها ذبح می شوند
با سوهان تنهایی درختان بی جنگل خرما
بیگ بنگ ! مرگ درسرزمین خدا،
بردگی زن و حراج تاریخ در برهوت عربستان
بدست  توفان هرجایی داعش دست به‌ دست میگردد
  نوباوه‌گان" باران" و "بدری" و " ریحان"  درحمام شن و رنج
از هجوم بدر بی چهارده‌ جا خالی نتوانند
کودک احساسم!
گوش های حساست را ببند
و چشم های معصومت را به‌ معصومیت
لاله‌های سرخ بی کفن بسپار
ما دوزخیان زمین،سرخوش ایسم ها وجنگ رعد و برق فرقه‌ها
 از تلاوت  عربده‌ خدایان و چاشنی مغز باروت
 بی خویش مانده‌ ایم
 نمی بینی ، فرات دلت دارد خشک میشود
در پوکه‌ زار دجله‌ی خیابان ها؟
امپراتوری کینه‌، در سلسله‌ی مذهب
خشم مسلسلی به‌ دورگلوی جوخه‌های ثروت سیاه‌ می بندد
مادرم، کودکت را درسایه‌ سار سنگرمهربانیت پناه‌ بده‌
زلزله‌ی شلیک ناباوران به‌ بارگاه‌خورشید عشق در راه‌ است
خواهر ثانیه‌های هراس
 کلمات را دردهانت مثله‌ کن
گرزحجابی میان عباهای تهی پنهان
گوشت نسیه‌ درتاراج حرس و خرس و جرس باستانی
اعدام میگردد
و گلوی منتظر آسمان بی اسماعیل،
در وسعت تشنگی زمین کم می آورد
افق در قنداقی رنگ باخته‌،
 ارابه‌ی لاشه‌ی پرندگان بی منقار را
با سرنوشتی زخمی، فوج فوج به‌ مزارسیاه‌ پوشان شنزار می برد
بیگ بنگ!
ساعت 12 ظهر صحراست
تابستان بی درخت وچشمه‌
داغ داغ دورغ
کانال هایت را بسوزان، پیام های بی انجام را دار بزن
آیه‌ وتازیانه‌ سرسام گرفته‌ اند
روخوانیت متوسط است، آقای عمامه‌ی خود خوانده‌
نمره‌ ات زیر‌ ده‌ هم زیاد شد
سواد آیین، ‌با جا سازی مین درکلسیا ومسجد
 درسواد چاقو ته‌کشیده‌ است
انگار !  بوی پیراهن  شیعری بی صدا
سالیاد سبزی شهررا خواب میبیند
شاید برکتی، بعداز خشکسالی عاطفه‌ و انسان؟
فرعونیان، بی نیل و آبی رهای ئاسمان
خنیاگران فریب را بانگ میزنند
دل پروانه‌ را خوش کردیم، نشد مجالی کوتاه‌ در برگریزلبخندی!
بیگ بنگ ! آتشفشان واژه‌های بی بازگشت..
 لختی ،  عروسی عزای تن فروشان نقابدار را
 درآن سو و این سوی مرزهای حادثه‌
از پشت شیشه‌های دور پرواز دیدیم
آهی از ترس و کمی آرامش!
ونوس زیبایی سرگردان!
جرعت دقیقه‌ها را به‌ عقربه‌ها بر‌گردان و
 از ریش های بلند چرکین قامت هراسان ، دوباره‌ سوال کن !
خدا چند نقطه‌دارد،
پیام پیامبر تازه‌آمده‌ ازدیار بعثت شیاطین چیست
و کدام کتاب آسمانی جدید راست تر، سر می برد؟
 امسال ، نارجک ها درچهارشنبه‌ سوری
ازدحام شادی ترقه‌ها را جا میگذارند
بیراهه‌ رفت
 نسیم در باغ سحر
سرفه‌ های خون آلود مجال نفسش را نمی دهد
انزوای گریه‌،
سکوت فریاد،
ایزوله‌ شدن دانه‌های درخت بادام و گیسوی زیتون
در مقابل شیر بی یال و دم و اشکم
بیکاری فشنگ  و ولگردی طاعون زور  و رقص شیشه‌
در دست های  ژنده‌ی جوان خیابان
بیگ بنگ، بیگ بنگ !  هنوز ، اسلحه‌ی کمری سوار زره‌پوش. نا آرامی میکند.
ببار باران حقیقت، تلخی بهاری سبز  و بی شکوفه‌ی
شهر شعر غریب غربت من را.
 14اسفند 93 سنندج





















Thursday, January 01, 2015

 یادداشت

ئائۆرا

 له‌ به‌رچاوترین کتێبی پێشانگای سنه‌

ئیره‌ج عیبادی

 ئائۆرا، چیرۆکی نێوه‌ بلێندی نووسه‌ری به‌ ناوبانگی پانامایی کارلۆس فۆئنتێس له‌ لایه‌ن بڵاوکراوه‌ی "نه‌ی" له‌ تاراندا به‌ چاپی هه‌شتم گه‌یشت، عه‌بدۆلا کۆثری وه‌رگێری توانا به‌ چالاکی هانی داوه‌ تا ته‌کنیکی له‌ به‌ر چاوی  فۆئنتێس له‌ چیرۆک نووسیندا بخاته‌‌‌ به‌رچاوی خوێنه‌ران. ئه‌م کتێبه ‌به‌ وته‌ی  بڵاوگه‌ی هێرمێس له‌ پێشانگای کتێب که‌ ماوه‌یه‌ک له‌موو پێش له‌ سنه‌دا به‌رێوه‌ چوو، یه‌کی له‌ بایخ دارترین کتێب له‌ لایه‌ن به‌شدار بوون هاتووه‌ ئاراوه‌ و فرۆشی زۆرباشی هه‌بووه‌.  له‌ پشتی  رووکێشی ئه‌م  کتێوه­ی‌ فۆئنتێس، له‌ لایه‌ن په‌خشانگا و بڵاوکراوه‌ی ( نه‌ی)  وا ئاماژه‌ کراوه‌ به‌ نێو‌ه‌رۆکیدا: " ژنێکی پیر، کچ و لاوێکی به‌هه‌ست، له‌ ماڵێکدان که‌ هه‌موو شتێک بوونی کۆنی لێ د‌ێ. که‌ بریا ته‌نیا هێزی که‌ ئه‌و که‌سایه‌تیانه‌ی  زیندوو هێشتووه‌، بیره‌وه‌ریه‌کان و نه‌فه‌سه‌کان و بۆنه‌ خۆشه‌کانی رابردووه‌‌ له‌ نێوان ئه‌و شتانه‌دا، هه‌ستێکی نه‌ناسراو و‌ جادوویی دێته‌ ئاراوه‌ تا له‌ رابردوودا لا بدات و به‌ ئێستاو داهاتوو و هه‌تایی بگا. هه‌تایی عه‌شق و لاوی. ئائۆرا ناوێکی تره‌ بۆ حه‌ز ....‌"
فۆئنتێس له‌لاپه‌ڕه‌کانی دوایی دا، ئه‌و کاته‌ که‌ ئاماژه‌ به‌ چۆنیه‌تی نووسینی ئائۆرا ده‌کا، سێ‌ کتێبی به‌ ناوبانگی ئه‌ده‌بیاتی جیهان ده‌نخشێنێ که‌ له‌ لایه‌ن هنری جیمز، ( یادداشته‌کانی ئێسپرن)  رووداوه‌کانی که‌نیشکێک به‌ ناو بۆردوای سکن ده‌خاته‌ به‌رچاو، ( هیو‌اکانی گه‌وره‌ ) ی نووسه‌ری به‌ ناو بانگی ئینگلیز چارلز دیکنز  که‌ ‌ له‌و‌ی ئاماژه‌  به‌ ژیانی کژێکی به‌ ناو هاویشام ده‌کا و (بیبی خاچ) ی نووسه‌ری ناسراوی رووس  ‌پۆشکین،‌ که‌ بۆچوونه‌کانی ژنێک به‌خه‌یل ده‌نوێنێ که‌ رازی سه‌ر که‌وتنی له‌ یاری پاسووردا به‌که‌س نادرکێنێ. ئه‌م کتێبیشه هه‌ر وه‌کوو ئه‌وان  به‌ سێ‌ که‌سایه‌تی رازاوه‌ته‌وه‌.‌ ئائورای جوان و چاو کاڵ له‌م چیرۆکه‌دا هه‌مان پیره‌ژنه‌که‌یه‌ که‌ پێ خۆشه‌ نووسه‌رێکی توانا له‌ زمانی فرانسیدا ، یادداشته‌کانی شووه‌که‌ی به‌ په‌یدا چوونه‌ویه‌کی تازه‌ بنووسێته‌‌‌وه‌. ئه‌م نووسه‌ره‌ که‌ فۆنتێس خۆیه‌تی و هه­ر‌ وه‌ها ژنڕاڵی هاوسه‌ری ئائۆرایه‌ که‌ یادداشته‌کانی دوای مه‌رگی ئه‌و به‌ زمانی خۆی‌ دووپات ده‌کاته‌وه‌. که‌ له‌ شیوازێکی هونه‌رمه‌ندانه‌، فۆئنتێس کارێکی هه‌ره‌ به‌رزی له‌ ئه‌دبیاتی چیرۆک نووسیندا خۆلقاندووه‌.
ژیان له‌م کتێبه‌دا، بۆ پیرژن ته‌واو بووه‌ و بیره‌وه‌رییه‌کانی ئه‌و له‌ یادداشته‌کانی هاو سه‌رکه‌ی جوان ده‌ر ده‌که‌وی. ئه‌ویش خۆی له‌ نێو ئه‌و یادداشتگه‌ره‌ ده‌دۆزێته‌وه‌ که‌ بڕێ جار نامه‌یه‌ک له‌ لا‌یه‌ن ژنڕاڵی شووه‌که‌ی له‌ نێوان ئه‌وانه‌دا ده‌ر ده‌که‌وی که‌ له‌ سه‌ر جوانی و خۆشه‌ویستی ئه‌و به‌ ئائۆرا نووسراوه‌ و یاده‌کانی ده‌ورانی ژیانیشی له‌ کاتی خه‌زمه‌ت کردن به‌ ئه‌رتشی فرانسی به‌یان ده‌کا. خۆلقاندنی فه‌زا، فڵاش به‌که‌کانی به‌جێگا،هه‌ستی خۆی وه‌کوو نووسه‌ر یان وه‌کوو ژنڕاڵێکی له‌ ده‌ست چوو وا دێته‌ به‌ر چاو که‌ خوێنه‌ر له‌ ‌گه‌ڵ خوێدا ره‌نگه‌ تا هه‌شتا ساڵ له‌مه‌و پیش ده‌با وخوێنه‌ر له‌ ئاڵ وگۆڕی رابردوو و ئێسته‌دا، چاوه‌روانی رووداوه‌کانی تازه­تر‌ ده‌کا. عه‌بدۆلا کۆثری به‌ که‌ڵک وه‌رگرتن له‌ شێوازێکی رازاوه‌ ، ڕاوی یان وێژه‌ری رووداوه‌کان ، نه‌ به‌ وه‌ته‌ی سێوم که‌س یان ڕاستوخۆ هه‌وه‌ڵ که‌س، به‌ڵام به‌ دارشتنێکی  هه‌وه‌ل که‌سی ناراستوخۆ  ئه‌و چیرۆکه‌ وه‌ر ده‌گێرێته‌وه‌ سه‌رزمانی فارسی که‌ زۆر  سه‌رنجی خوێنه‌ر به‌ره‌و‌ درێژه‌دان و ته‌واو کردنی رووداوه‌کان راده‌کێشێ. ئه‌م کتێبه‌ باس و وتو وێژی زۆری له‌ سه‌ره‌.